8.SINIF 2.ÜNİTE ADAPTASYON
KAZANIMLAR:
F.8.2.4.1. Canlıların yaşadıkları çevreye uyumlarını gözlem yaparak açıklar.
ADAPTASYON
- Canlıların yaşadıklara çevreye uyum sağlayabilmek için ; yaşama , beslenme,korunma, hareket, üreme şansını arttıran kalıtsal özelliklerdeki her türlü değişime adaptasyondenir
Adaptasyonlar canlının yaşadığı çevreye uyum sağlayabilmesi için ortaya çıkar. Canlı yaşadığı çevreden farklı bir ortama çevreye alınırsa kazandığı adaptasyonlarda değişme meydana gelmez.
•Çöl kaktüsleri iğne yapraklıdır. Çölden alınıp İstanbula getirildiğinde yaşamına iğne yapraklı olarak gene devam eder
•Adaptasyon çok uzun yıllarda meydana gelir. Adaptasyonlar kalıtsaldır nesilden nesile aktarılır
Aynı ortamda yaşayan farklı türdeki canlılar benzer adaptasyonlar geliştirir
- Çölde yaşayan tilki ,fare ve tavşanların kulaklarının , kuyruklarının uzun olması vucüt sıcaklığını dengelemek için geliştirilen adaptasyondur
Kutuplarda yaşayan canlıların vücut sıcaklıklarını koruyup ısı kaybetmemek için; kulaklarının kuyruklarının kısa olup, beyaz renkli olmaları geliştirdikleri adaptasyonlardan bazılarıdır.
DİKKAT ET!
Farklı ortamda yaşayan aynı türdeki canlılar ise farklı adaptasyonlar geliştirirler
ADAPTOSYON ÖRNEKLERİ
Hayvanlarda kamuflaj , çevreleriyle uyum içinde olmalarını sağlar. Bu özelliğe sahip hayvanlar hem avcılarına hem de avlarına kendini farkettirmezler. Bukalemun , yaprak üzerinde yaşayan böcekler, yaşadığı ortama göre post, deri ve pullara sahip canlılar (köpek balığı)
•Çevre koşullarına uyum sağlayabilen (adapte olan ) canlıların yaşaması nesillerini devam ettirir. Ancak çevre koşullarına uyum sağlayamayan canlıların avlanma ve hastalık gibi nedenlerle ölüp nesillerinin yok olmasına doğal seçilim denir.
•Güçlü olanın hayatta kalıp zayıf olanın elenmesi
Örnek: güve kelebekleri ve zürafalar
•Doğal seçilim türler arasındaki birey sayılarını dengeler
•Beslenme ilişkileri, hastalıklar, savaşlar, canlılar arası rekabet, iklim koşukları, göç gibi etkenler doğal seçilimi etkiler
•Doğal seçilim çok yavaş ve kendiliğinden gerçekleşir
•İnsan eliyle bilinçli olarak istendik bazı türlerin sayısının azaltılıp arttırılmasına yapay seçilim denir.
•Yapay seçilimle günümüzde kullandığımız verimi yüksek tarım ürünleri elde edilir.
VARYASYON (TÜR İÇİ ÇEŞİTLİLİK )
•Aynı tür içinde görülen çeşitliliğe , gen farklılığına denir
•Çeşitlilik ne kadar çok olursa adaptasyonda o kadar kolaylaşır
Varyasyona sebep olan durumlar:
- Adaptasyon
- Mutasyon
- Eşeyli üreme( döllenme -mayoz bölünme)
! ! ! Modiffikasyon varyasyona neden olmaz
ETKİNLİKLER